|
O wytwarzaniu dźwięków przez instrumenty |
Dźwięki wytwarzane przez instrumenty najczęściej nie są czystymi tonami.
Powyższy wykres pokazuje, że nie mamy do czynienia z prostą funkcją sinusoidalną. Z drugiej jednak strony jest to wyraźnie wykres pewnych drgań - oscylacji, ponieważ wartość na wykresie często przekracza linię 0. W wykresie tym można dopatrzyć się pewnych prawidłowości - dość podobne są górne części wykresu (z pojedynczym charakterystycznym "ząbkiem"), zaś większość dolnych minimów jest podobnie zakończona. Poniżej. dla porównania, mamy wykres tonu - dźwięku prostego.
O widmie dźwięku wytarzanym przez instrumenty muzyczneSposób wytwarzania dźwięków przez instrumenty muzyczne jest szczególny. Tą główną różnicą w stosunku do reszty naturalnych głosów jest znacznie lepiej uporządkowane widmo dźwięku. O ile typowe odgłosy przyrody - np. szum liści, klekot bociana, czy uderzenie pioruna itp. zawierają najczęściej chaotyczną mieszaninę tonów, to dźwięk skrzypiec czy fortepianu posiada tzw. dyskretne widmo dźwięku. I choć większość instrumentów wytwarza kilka tonów na raz, to
nie są to tysiące tonów, jak to ma miejsce w przypadku innych dźwięków.
Poza tym tony tworzone przez instrumenty są ze sobą w dość prostych
związkach - ich częstotliwości są zazwyczaj wielokrotnościami
pewnej częstotliwości podstawowej.
Dlaczego instrumenty dają takie uporządkowane widmo?- wynika to z ich budowy – w przypadku większości z nich element decydujący w właściwościach wytwarzanego dźwięku jest stosunkowo prosty – jednowymiarowy. W przypadku skrzypiec albo gitary będzie nim struna (podobnie jest np. dla fortepianu, harfy i cymbałów). W instrumentach dętych (flet, klarnet, trąbka, saksofon, organy) z kolei dźwięk kontrolowany jest przez zamknięty w rurze słup powietrza. I tutaj też liczy się właściwie jeden wymiar – słup powietrza jest cienki i długi – jego wymiar poprzeczny jest znacznie mniejszy od długości i dlatego ma drugorzędny wpływ na dźwięk. Dodatkowym powodem muzycznego charakteru dźwięku instrumentów są dość regularne kształty elementów wytwarzających drgania oraz części rezonansowych - decydujących o ich wzmocnieniu i trwaniu w czasie. |
|
Dźwięki instrumentów >> Drgania struny - wstęp Patrz także: dźwięki niemuzyczne |