D¼wiêki "niemuzyczne"

Jak wspomniano w rozdziale o d¼wiêkach tworzonych przez instrumenty, istniej± d¼wiêki, których widmo jest bardziej z³o¿one ni¿ opisywane wy¿ej - oto przyk³ad. Takie d¼wiêki maj± najczê¶ciej widmo ci±g³e - tzn. w zbiorze wytwarzanych przez ¼ród³o d¼wiêku czêstotliwo¶ci nie ma wybijaj±cej siê jednej czêstotliwo¶ci podstawowej. 

W klasycznej wersji muzyki takie d¼wiêki by³y wyj±tkowo rzadko stosowane, wiêc powsta³a dla nich nazwa "d¼wiêki niemuzyczne". W dzisiejszych czasach, gdy repertuar twórców muzyki znacznie siê rozszerzy³, powsta³o wiele nowych instrumentów, niekiedy egzotycznych, sztucznych, elektronicznych, termin ten jest nieco myl±cy. W koñcu je¶li jaki¶ awangardowy twórca zechce tego rodzaju d¼wiêku u¿yæ, to nikt mu tego nie zabroni, a to co ostatecznie z tego powstanie bêdzie jak±¶ form± muzyki.

Faktem jest jednak, ¿e d¼wiêki o widmie ci±g³ym trudno jest okre¶liæ pod wzglêdem ich wysoko¶ci, czasem barwy. I choæ s³u¿± jakim¶ celom, to rzadko wychodz± poza w±sk± dziedzinê muzyki eksperymentalnej. Dlatego, z braku innej dobrej nazwy, zostawmy tutaj to okre¶lenie "d¼wiêki niemuzyczne", pamiêtaj±c jednak, ¿e aktualnie nie jest to ju¿ adekwatna nazwa.


Przyk³adowe ci±g³e widmo d¼wiêku

Czêstotliwo¶ci zawarte w tym d¼wiêku gêsto wype³niaj± dostêpny zakres.

Przypomnienie, z poprzedniego rozdzia³u

Tu dla przypomnienia - widmo d¼wiêku "muzycznego" - widaæ, ¿e pomiêdzy wyra¼nie wybijaj±cymi siê czêstotliwo¶ciami istniej± szeroki "puste" obszary niewykorzystanych czêstotliwo¶ci.

Jeszcze o d¼wiêkach "niemuzycznych"

Wracaj±c za¶ do d¼wiêków niemuzycznych - szumów, zgrzytów, chrzêstów itp. - charakteryzuj± siê one tym, ¿e zawieraj± bardzo du¿o ró¿nych tonów, nie bêd±cych ze sob± w prostych zwi±zkach. 

Np. stukniêcie ³y¿k± w stó³ wywo³uje d¼wiêk, który nie ma okre¶lonej wysoko¶ci, jego wysoko¶æ jest nieokre¶lona, a barwa jest ma³o "muzyczna". Analiza widma tego d¼wiêku wyka¿e, ¿e jest w nim mnóstwo chaotycznie rozmieszczonych tonów, które do tego zanikaj± do¶æ szybko. 

Wiêkszo¶æ (ju¿ w du¿ym stopniu muzycznych) instrumentów perkusyjnych zachowuje siê w ten sposób - tzn. wydaj± d¼wiêk o trudnej do okre¶lenia wysoko¶ci.

  O tonach, barwie i piêknie muzyki mo¿na by du¿o; ja zakoñczê tylko pytaniem - problemem do zastanowienia:

Co takiego charakterystycznego w widmie d¼wiêków powoduje, ¿e jedne d¼wiêki (np. d¼wiêk C i G) brzmi± ze sob± ³adnie (konsonansowo), ale inne (np. C i H) daj± dysonans?

 

 

Barwa, a wysoko¶æ d¼wieku << D¼wiêki niemuzyczne