	układ optyczny (układ soczewek) skupiający w odpowiedni sposób światło, a często dających możliwości powiększania obrazu (Zoom)
	układ pomiaru oświetlenia (ten element w aparatach tradycyjnych był zarezerwowanych dla aparatów przynajmniej średniej klasy - najprostsze aparaty analogowe, nie miały możliwości automatycznego dobierania parametrów zdjęcia do oświetlenia sceny)
	obudowę i elementy sterujące - np. przycisk spustu migawki, wizjer
	zasilanie (starsze aparaty - np. sławetne Zenity - były czysto mechaniczne, jednak aktualnie sprzedawane modele aparatów tradycyjnych są zasilane z baterii, lub akumulatorków)
	lampa błyskowa

Jednocześnie jednak aparaty cyfrowe wprowadziły do fotografii cały szereg nowości. Należą do nich przede wszystkim:

	zamiast kliszy w aparacie cyfrowym jest niewymienny element półprzewodnikowy - matryca CCD (lub CMOS)
	karta pamięci (nazywana często kartą pamięci flash) mieszcząca dane o wykonanych zdjęciach - odpowiednik kliszy aparatu tradycyjnego.
	oprogramowanie służące do obróbki zapisywanych fotografii
	ekran LCD pozwalający na podgląd zrobionych wcześniej zdjęć, a także aktualnie oglądanej sceny
	i inne - np. układy do zapisu wideo, dźwięku, połączenia z komputerem itd...

Matryca CCD, czyli elektroniczna klisza

Podstawowym składnikiem każdego aparatu cyfrowego jest element światłoczuły, czyli matryca CCD (czasami stosuje się inny typ matrycy - tzw. CMOS, jednak różnica ta nie wpływa na dalej przedstawione rozważania). Matryca tego rodzaju to specjalnie spreparowana płytka wykonana z półprzewodnika, która potrafi rozpoznawać natężenie padającego na nią światła.

Na płytce tej znajdują się ogromna ilość punktów światłoczułych (pikseli), których zadaniem jest zamiana natężenia światła na sygnał napięciowy rozpoznawany przez oprogramowanie aparatu.

Punkty te są rozmieszczone bardzo blisko siebie, a wysyłając niezależnie informację o świetle, pozwalają oprogramowaniu aparatu zarejestrować obraz, który zostanie zapisany na karcie pamięci. Im więcej punktów ma matryca aparatu (czyli im większa jest jej rozdzielczość), tym bardziej szczegółowy obraz może ona zarejestrować. Rozdzielczość matrycy CCD mierzy się w Megapikselach, czyli (najczęściej podawanej w przybliżeniu) ilości milionów pikseli. Aktualnie (2007) typowa rozdzielczość matrycy CCD oscyluje w pobliżu granicy 10 MPix.

Dygresja

Tu można by dyskutować, czy tak wielka ilość pikseli przydaje się przeciętnemu fotografowi. Moim zdaniem nie. Już aparaty 2 MPix dają zdjęcia o jakości absolutnie wystarczającej do 95% typowych zastosowań. Ten owczy pęd do megapiskeli jest wywołany zapewne względami marketingowymi, bo jakoś tak, bez sensu, się przyjęło, że pierwszym parametrem podawanym o aparacie jest ilość jego pikseli. Ma to aktualnie tyle sensu, co podawanie kosztu farby zużytej do pomalowania modelu samochodu - owszem, im lepsza farba tym lepiej, tylko czy o to chodzi nabywcy pojazdu?

Zapis koloru

Typowe matryce CCD i CMOS zapisują kolor w dość skomplikowany sposób. Tak naprawdę, jeden punkt matrycy CCD rejestruje wyłącznie jasność padającego światła i nie posiada pełnej informacji o barwie. Dane o kolorze pojawią się dopiero wtedy, gdy punkt ten zostanie przesłonięty filtrem barwnym. Spowoduje to jednocześnie wykasowanie informacji o kolorach innych, niż aktualnie wyznaczany. Zgodnie ze stosowanym standardem stosuje się elementy światłoczułe w trzech kolorach:

	R (Red) - czerwony
	G (Green) - zielony
	B (Blue) - niebieski

Powstaje stąd schemat RGB. Bliższe zapoznanie się z budową matrycy spowoduje zapewne, że zorientujemy się o pewnym "oszustwie" zapisu koloru. Bo np. w 2 milionowej matrycy CCD będziemy mieli:

	500 elementów czerwonych
	1000 elementów zielonych
	500 elementów niebieskich

Co powoduje, że często standard ten określa się mianem RGBG. Łatwo zauważyć, że w standardzie tym kolor zielony jest zapisywany gęściej, niż pozostałe, a poza tym, informacja o jasności jest rejestrowana 4 razy dokładniej niż dane o kolorze (ponieważ dane o jasności posiada każdy piksel, a dane o konkretnym kolorze, tylko "co któryś").

model typowej matrycy CCD

Teoretycznie więc powinniśmy mieć nadmiar zieleni na zdjęciach cyfrowych i rozmyte kolory.
Na szczęście tak nie jest i opisane "oszustwo" nie ma szczególnie silnych negatywnych efektów dla jakości zapisywanych fotografii. Wynika to z dwóch faktów:

	ludzki mechanizm odbioru barw (związany z budową oka) jest znacznie mniej czuły na barwę, niż na jasność. Dzięki temu owe niedostatki zapisu koloru są słabo zauważalne.
	aparat cyfrowy posiada na swoim "pokładzie" komputer, który przelicza informacje z różnych pikseli na tyle inteligentnie, że ostatecznie każdy piksel zapisywanego zdjęcia zawiera informacje o składowych koloru czerpanych z sąsiednich elementów światłoczułych.

Jednak fakt niedokładnego zapisu koloru w standardowych matrycach spowodował też pojawienie się specjalnej matrycy, w której każdy piksel zawiera pełną informację o kolorze (twórcą tej matrycy jest firma Infineon - w celu zdobycia większej ilości informacji szukaj w sieci haseł "Foveon" i "Sigma"). Niestety, aparaty cyfrowe z matrycami w tym systemie są znacznie droższe niż tradycyjne, różnica w jakości zdjęć nie jest aż tak "powalająca", aby warto było fundować sobie natychmiastową przesiadkę na ów standard. Tym bardziej, że za zwiększonymi możliwościami zapisania koloru kryje się zmniejszenie rozdzielczości (liczonej jako odczyt z jednego punktu światłoczułego).

Dla typowych "pstrykaczy" powyższe informacje o matrycach nie mają jednak wielkiego znaczenia. Ważne jest to, że matryca CCD odczytuje nam zdjęcie podobnie jak to się dzieje w przypadku kliszy aparatu tradycyjnego.

Na jakość odwzorowania ujęcia mają wpływ następujące parametry matrycy CCD:

	rozdzielczość (podawana w megapikselach, czyli milionach pikseli)
	poziom szumów (widoczny na zdjęciach jako jako nieregularne jasne i ciemne plamki pojawiające podczas fotografowania jednolitych barwowo powierzchni)
	dokładność odwzorowania kolorów i jasności - czyli umiejętność odczytania przez matrycę głębokiej czerwieni, czerni, czy też fragmentów o bardzo dużej jasności.

I tu jest oczywiście wielkie pole popisu dla producentów, którzy za różne ceny oferują aparaty cyfrowe znacznie różniące się jakością wykonywanych fotografii.

Lustrzanka, czy kompakt?

Przy dzisiejszej ofercie, wciąż taniejących aparatów cyfrowych, potencjalny klient prędzej czy później stanie przed dylematem: co kupić - lustrzankę cyfrową, czy tzw. aparat kompaktowy?

Dylemat ten nie jest łatwo rozwiązać, bo każdy wybór ma swoje dobre i złe strony. Porównajmy sobie te oba typy aparatów.

lustrzanka

kompakt

Jakość zdjęć

Lustrznka daje doskonałe jakościowo zdjęcia - o świetnej kolorystyce, dynamice, relatywnie małych szumach. Dzięki wysokiej jakości optyki, matrycy CCD i procesora, niemal każde zdjęcie z lustrzanki będzie lepsze, niż wykonane kompaktem (w podobnych warunkach.
Ogólnie można powiedzieć, że lustrzanki są w swoich konstrukcyjnych celach nakierowane na jakość zdjęć, nawet jeśli odbywa się to kosztem dodatkowych funkcji, czy wygody użytkowania.

Jednak sam fakt zastosowania lustra nie jest czymś decydującym. Warto wiedzieć, że główną siłą tych aparatów nie jest sam fakt zastosowania w konstrukcji lustra, ale użycie dobrej (dużej rozmiarami) matrycy CCD, a przede wszystkim DOBREJ OPTYKI!
Dlatego dobra lustrzanka, użyta z kiepskiej jakości obiektywem nie zrobi nam naprawdę dobrych fotografii.

+++

Zwykle jakością zdjęć nie może się równać z lustrzankami. Wpływa na to zarówno jakość użytej matrycy CCD, optyka, jak i funkcje pomiaru parametrów ujęcia i obróbki ich przez procesor aparatu.

Kompakty bardzo rzadko np. dysponują (standardowym w lustrzankach) trybem RAW - czyli sposobem zapisu zdjęcia bez kompresji. Kompakty mają też zwykle mniej trybów tematycznych, a w szczególności mniej manualnych nastawień aparatu.

Jednak istnieje też kategoria zaawansowanych kompaktów (np. aparaty Canona z serii G), które jakością zdjęć nie odbiegają od najtańszych lustrzanek (trochę to jeszcze zależy od warunków fotografowania).

Poza tym mamy też nową kategorię aparatów z wymienna optyką nie będących lustrzankami. Określa się je nieraz mianem "lustrzanek bez lustra", bezlusterkowacami, kompaktami z wymienną optyką. One też oferują jakość zdjeć na poziomie lustrzanek z tańszej grupy.

Rozmiary i wygoda

Duża rozmiarami, wymaga noszenia w oddzielnej torbie/plecaku, a dodatkowo trzeba do niej dźwigać akcesoria - np. wymienne obiektywy.

Lustrzanki wymagają dodatkowych prac konserwacyjnych -np. mają specjalne tryby czyszczenia matrycy (przy wymianie obiektywów jest ona narażona na zabrudzenie).

jest mały, wygodny w noszeniu, szybko można go użyć, gdy jest taka potrzeba. To - wg autora piszącego ten tekst - jest największa zaleta kompaktów (wręcz decydująca o użyciu w wielu typowych zastosowaniach).

+++

Koszty

Lustrzanki są droższe od kompaktów w zakupie i użytkowaniu. Wszelkie niezbędne dodatki dodatkowo kosztują. Najdroższe tu są dodatkowe obiektywy (mogą być wielokrotnie droższe niż sam aparat - czyli tzw. "body").

Oprócz tego wszelkie naprawy są tu trudniejsze i droższe, niż w przypadku kompaktów.

Aparaty kompaktowe są średnio tańsze od lustrzanek (choć mogą zdarzyć się wyjątki) nie wymagają dodatków i zwykle koszty zakupów dodatkowych ograniczają się do ew. futerału, akumulatorków, czy kart pamięci.

+++

Szybkość działania

Zwykle lustrzanki są szybsze, niż aparaty kompaktowe. Jednak aktualnie różnica ta nieco zaciera się, bo szybkość działania aparatów kompaktowych wyraźnie się poprawiła, tak więc typowe stare mankamenty jak opóźnienie migawki, czy długie włączanie się aparatu przestały doskwierać również (w nowszysch) w kompaktach.

Dobry kompakt jest już wystarczająco szybki w typowych zastosowaniach. Najwięcej opóźnień jest związanych z zapisem zdjęcia i ładowaniem się lampy błyskowej. Lustrzanki są pod tym względem lepsze.

Rejestracja wideo

Zdecydowana większość współczesnych lustrzanek rejestruje już doskonałe filmy wideo.

Niemal wszystkie kompakty mają możliwość rejestracji wideo z dźwiękiem - duża część w rozdzielczościach HD.

+++

Ogólna satysfakcja użytkowania

Lustrzanki są miłe " w dotyku", zwykle czuje się ich "profesjonalne zacięcie", więc dają posiadaczowi dodatkową satysfakcję użytkowania. Jednak ogólnie nie są wygodne w użytkowaniu - duże rozmiary, konieczność noszenia dodatkowych obiektywów, gorsze funkcje podglądu obrazów na żywo, większy ciężar, zapotrzebowanie na prąd (i wynikająca stąd konieczność noszenia dodatkowych akumulatorów) - to wszystko sprawia, że używanie tego rodzaju aparatów wiąże się z mniejszą wygodą.

Z racji na niewielkie rozmiary, upakowanie wielu funkcji w jednej obudowie aparaty kompaktowe są wyraźnie wygodniejsze w użytkowaniu. Wiele z nich bez problemu daje się nosić w kieszeni, czy małej damskiej torebce. Dodatkowo zużywają tez mniej prądu, co przyczynia się do ich kolejnej przewagi na polu wygody - nie trzeba nosić dodatkowych akumulatorów. Kompakt może być niemal zawsze pod ręką - gotów do zarejestrowania zdjęcia, czy filmu. Jakość zdjęć, mimo że gorsza niż lustrzanek jest wystarczająca dla przeciętnego użytkownika, więc w typowych zastosowaniach ogólna satysfakcja i wygoda jest chyba nieco większa.

Funkcje dodatkowe

Funkcje dodatkowe zależą od konkretnego typu lustrzanki. Np. stabilizacja obrazu może być realizowana na poziomie matrycy CCD (lustrzanki Sony, Samsunga), bądź w obiektywie (Nikon, Canon). Lepsze lustrzanki pozwalają na edycję zdjęć w aparacie, mają już funkcję Live View (podgląd na żywo), co kiedyś było nie od pomyślenia.

Lustrzanki pozwalają na prezentację wielu zaawansowanych informacji o ujęciu, warunkach oświetlenia itp.

Stabilizacja obrazu jest standardem w lustrzankach z większym zoomem.
Niektóre Kompakty oferują niekiedy interesujące funkcje dodatkowe - np. odsłuch plików mp3, połączenia z telewizorami HDTV, reagowanie na kształt twarzy, a nawet na uśmiech. Są w opracowywaniu modele, które wręcz mają rozpoznawać twarze na zdjęciu (w celu ich późniejszego katalogowania) Pod względem połączeń z zewnętrznymi urządzeniami kompakty zwykle przewyższają lustrzanki.