Oddziaływanie

Bardzo ważnym pojęciem w fizyce jest oddziaływanie.

Odnosi się ono do sytuacji, gdy mamy przynajmniej 2 ciała, lub ciało i ośrodek lub pole, a jeden z tych elementów wpływa na drugi.

 

Oddziaływania bywają różne, a rozpoznajemy je najczęściej po skutkach. Oddziaływania więc mogą:

zmienić prędkość ciała (wprawić je w ruch, zatrzymać, zmienić kierunek ruchu)
odkształcić ciało
zmienić temperaturę ciała
zmienić jego różne właściwości – np. elektryczne, magnetyczne, barwę itp.

Oddziaływania mechaniczne

 W dwóch pierwszych przypadkach skutków oddziaływań, mamy do czynienia z oddziaływaniem mechanicznym. Z takimi oddziaływaniami najprościej jest związać pojęcie siły. W szczególności w tym rozdziale ważne jest, że siła może dokonać:

zmiany prędkości ruchu ciała (lub stanu jego obrotu)

Skupimy się na tym właśnie skutku działania siły, ponieważ jest on najbardziej użyteczny do zdefiniowania siły i w dalszych rozdziałach rozważań o zasadach dynamiki siłę będziemy poznawać głównie jako narzędzie zmiany stanu ruchu ciał.

Więcej konkretów na temat działania siły pojawi się w następnych rozdziałach podręcznika (nast. rozdz. Siła - wstęp). Tutaj tylko podsumujmy jeszcze związek siły i oddziaływania w postaci dość często stosowanego przez fizyków zdania:

Siła jest miarą oddziaływań (mechanicznych) działających na ciało.

Im większe oddziaływanie (czyli większa siła) tym większe wywołuje ono skutki – mocniej przyspiesza (lub zwalnia ciało), silniej go odkształca. 

Warto mieć tu świadomość, że siła nie zawsze musi wiązać się stykaniem się ciał bezpośrednio. Jest wiele sił (wiele oddziaływań), które dokonują się za pośrednictwem pola sił. W ten sposób działają np. siły:

grawitacyjne - na bardzo duże (kosmiczne) odległości
elektrostatyczne - zwykle, z powodu szybkiego zobojętniania się materii, siła elektrostatyczna działa na niezbyt duże odległości. Jednak nie jest to bezwzględna reguła, bo "teoretycznie" nie ma ograniczenia na odległość sił elektrostatycznych.
magnetyczne - działa też na duże odległości.

 

Zasady dynamiki