|
|
Porównanie jakości zapisywanego dźwięku w najbardziej
popularnych standardach
Poniższa tabela zawiera porównanie często stosownych formatów
zapisu audio. Większość opisanych tu formatów ma wiele opcji, które
silnie wpływają na ostateczne parametru zapisu dźwięku. Poza tym,
nawet dla tych samych parametrów zapisu istotny jest dodatkowo sam kodek,
którym dokonywano kompresji (szczególnie istotne to jest w przypadku
formatu mp3, oferującego dużą ilość kodeków o różnych własnościach).
Poza tym należy pamiętać, że na jakość zapisywanego dźwięku ma
wpływ także sposób jego nagrywania, czy także ripowania z płyty CD. Różne
programy mają różne własności pod tym względem.
W tabeli poniżej użyte zostały różne kolory dla formatów z związanych
z bezstratnymi formatami zapisu (dźwięk
daje się odtworzyć dokładnie w tej postaci jak został zapisany), i formatami
stratnymi (czyli w jakimś, choćby nawet niezauważalnym przez człowieka,
stopniu zubażającymi materiał źródłowy).
| Standard zapisu / twórca, właściciel praw |
Jakość dźwięku / parametry /
typowy nośnik |
Uwagi
|
|
formaty
bez kompresji
wav, AIFF, PCM, RIFF |
jakość zależna od parametrów
pliku
- od bardzo niskiej, do doskonałej
od kilku KHz, do prawie 100 kHz
Głębokość bitowa - od 8 do 24 bitów. |
Formaty te są zbiorem standardów
o różnych częstotliwościach próbkowania i głębokości
bitowej. Możliwości w tym zakresie uzależnione są od klasy
karty muzycznej i jej oprogramowania, oraz od programu do obróbki
dźwięku.
Standardowo zapisywany jest sygnał mono, lub stereo.
Plik wav nagrany w studiu nagraniowym stanowi wzorcowe źródło
sygnału.
Uwaga:
Standardowe pliki wav nie są kompresowane, jednak jest możliwe
zapisanie dźwięku skompresowanego (np. mp3) z rozszerzeniem wav
i będzie on prawidłowo rozpoznany przez system Windows. |
| formaty kompresji bezstratnej
APE, FLAC, WavPack i inne |
plik |
Zestaw kilku formatów o
stosunkowo słabym stopniu kompresji. Za to zapewniają oryginalną
(bez jakichkolwiek strat) jakość dźwięku i, mimo wszystko,
zmniejszenie rozmiaru plików (średnio zmniejszają pliki ok. 2 -
krotnie). Są użyteczne do archiwizowania dźwięku. |
|
płyta audio CD
(Philips)
|
bardzo dobra /
44,1kHz, 16 bitów
bez kompresji / 12 cm płyta CD |
- aktualnie wzorcowe źródło dla większości
słuchaczy. Audiofile marzą jednak o czymś lepszym...
|
|
mp3
(Instytut Fraunhoffera)
|
jakość bardzo dobra, dobra, lub niska (zależna
od stopnia kompresji)
44,1 kHz (także 48 kHz) 16 bitów, kompresja stratna.
/różne nośniki cyfrowe - dysk twardy, pamięć
flash
|
Standard ten opiera się na identycznych
zasadach jak pozostałe formaty kompresji stratnej - np. ATRAC,
WMA, OGG.
Jest już dosyć stary (ale jary ;) ), a
ponieważ większość klasycznych mp3-jek jest kompresowana przy
"bitrejcie" 128 kpbs, to nie oferuje naprawdę wysokiej
jakości dźwięku. Rasowi audiofile raczej wystrzegają się tak
zapisanych plików; choć jak nie ma lepszego źródła, to może
być i to (byle kompresowane przynajmniej na 192 kbps).
Format mp3 został opracowany w Instytucie
Fraunhoffera w Niemczech i jest chroniony prawami autorskimi (czym
typowy użytkownik niespecjalnie się przejmuje...).
|
|
mp3 PRO
(Instytut Fraunhoffera)
|
podobnie jak mp3 |
Format mp3PRO stanowi
ulepszenie starego mp3 polegające głównie na zwiększeniu
wydajności kodowania dla małych plików. Standard ten zapewnia
też ogólnie lepsze upakowanie danych i jakość dźwięku osiąganą
przy tym samym strumieniu bitów. Jednak jak do tej pory, daleko
mu do popularności pierwowzoru.
Format mp3 nie udostępnia zabezpieczeń plików przed
nieuprawnionym kopiowaniem.
|
|
AAC
Advanced
Audio
Coding
(Apple) |
doskonała, bardzo dobra, dobra,
lub niska (w zależności od stopnia kompresji) /
od 8 kHz (8 bitów) - mono, do 96 kHz, 16 bit wielokanałowo /
dowolne nośniki cyfrowe (podobne jak mp3) |
AAC jest stosowany jako format
zapisu dźwięku w wielu różnych mediach - telewizji cyfrowej
(formaty MPEG, MPEG2 MPEG4), plikach audio sklepu internetowego
ITunes (współpracujących z odtwarzaczem IPod), w telefonach komórkowych
z opcją odtwarzania dźwięku (np. część modeli firmy Nokia) i
innych. Wiosną 2004 organizacja DVD forum (http://www.dvdforum.org
) zaleciła format AAC jako uzupełniający dla formatu DVD
Audio (ma być stosowany podczas odtwarzania płyt za pomocą
komputerów PC).
Rozszerzenie format AAC o nazwie AAC plus zapewnia jakość na
poziomie CD audio już przy 48 kbps, a przy 32 kbps jakość dźwięku
jest wciąż bardzo dobra. 128 kbps pozwala na przesłanie dźwięku
wielokanałowego 5.1.
Ogólnie format AAC określa się jako następcę mp3 z racji na
bardzo dobrą efektywność kompresji.
Format AAC umożliwia zabezpieczanie plików przed nieuprawnionym
kopiowaniem. |
|
ATRAC
format stosowany w minidyskach i innych odtwarzaczach Sony
(SONY)
|
bardzo dobra
lub dobra - w zależności od stopnia kompresji /
44,1 kHz 16 bitów - kompresja stratna /
płyty (w kasetce) magnetooptyczne do odtwarzaczy minidisc, lub
pliki przesyłane Internetem. |
Jest kilka wersji ATRAC-a (jest to stale
rozwijany i doskonalony standard) ostatnią wersją (rok 2005)
jest ATRAC 3 plus, który zapewnia kilka stopni kompresji, co
powoduje, że jakość muzyki zapisanej w tym formacie może być
różna w zależności od upakowania danych. Ogólnie jednak można
powiedzieć, że jeżeli nie upieramy się aby zastosować
maksymalną kompresję w celu upakowania bardzo wielu utworów na
jednym krążku, to możemy uzyskać jakość dźwięku
praktycznie nie odróżnialną od jakości płyty CD, która to
stanowi jakość jest bazową dla formatu ATRAC.
Format ATRAC umożliwia zabezpieczanie plików
przed nieuprawnionym kopiowaniem i jest aktualnie stosowany do
dystrybucji muzyki w sieci SONY CONNECT - internetowej ofercie
muzyki tej firmy.
|
|
WMA
Windows Media Audio
(Microsoft)
|
doskonała, bardzo dobra, dobra, lub niska (w
zależności od stopnia kompresji) /
od 8 kHz (8 bitów) - mono, do 96 kHz, 24 bit wielokanałowo /
dowolne nośniki cyfrowe (podobne jak mp3)
|
WMA w najnowszych wersjach kompresuje
dane znacznie lepiej niż mp3. Jest to jak na razie jedyny z
popularnych formatów z kompresją, który posiada opcję zapisu dźwięku
próbkowanego z częstotliwością 96 KHz / 24-bit (w wersji WMA
PRO). Ma on także możliwość zapisu dźwięku wielokanałowego.
Ogólniejszy standard "Windows Media" (WMA jest częścią
audio tego zestawu formatów o wspólnej nazwie
"Windows Media") pozwala na kompresję zarówno audio,
jak i video, w tym zapis video wysokiej rozdzielczości (HDTV).
Posiada jako opcję bezstratny format zapisu dźwięku.
Standard WMA został zatwierdzony jako oficjalny kodek HD DVD -
następcy formatu DVD. Umożliwia on też zabezpieczanie plików
przed nieuprawnionym kopiowaniem.
Więcej informacji - WindowsMedia
.
|
|
OGG
(Vorbis)
(freeware, licencja Open Source)
|
bardzo dobra, dobra, lub niska
(zależna od stopnia kompresji) /
44,1 kHz 16 bitów - kompresja stratna / dowolne nośniki cyfrowe
(podobne jak mp3) |
Większość testów wykazuje wysoką
jakość dźwięku zapisanego w OGG (pod warunkiem, że stopień
kompresji nie jest zbyt silny). Format jest obsługiwany przez część
odtwarzaczy dźwięku z pamięci flash.
OGG ma tę zaletę, że jest rozwijany w oparciu o licencję Open
Source (nie wymaga opłat licencyjnych, za darmo i bez opłat dostępny
jest kod źródłowy). Strona internetowa zespołu rozwijającego
standard: http://www.vorbis.com/ |
|
DVD Video
format MPEG 2
(DVD
forum)
|
bardzo dobra /
od 44,1 KHz stereo, do 96 KHz wielokanałowo / 12 cm płyty DVD
Także zapis bez
kompresji
|
Zapis odbywa się w różnych
standardach i formatach - od stereo 44,1 kHz /16 bit, znanego z płyt
CD, do wielokanałowego 96 kHz 24 bit. W ramach tego zestawu
formatów dopuszczalna jest zarówno kompresja stratna i
bezstratna.
Dodatkowo obsługiwany jest oczywiście jest zapis wideo.
Istnieje cały szereg dodatkowych podformatów/certyfikatów związanych
z zapisem dźwięku na płytach DVD Video - np. Dolby Digital, DTS,
THX, THX Ultra. Format 96 kHz 24 bit w wersji wielokanałowej -
jest zapisywany z kompresją stratną. Bezstratnie zapisywany jest
co najwyżej dźwięk 48 KHz 24 bit.
Na płytach DVD powszechnie stosuje się format Dolby Digital
(wersja rozszerzona to Dolby Digital Plus i DD 5.1 EX) i DTS (Digital
Theatre System) - także w wersji rozszerzonej DTS ES.
|
|
DVD-audio
(DVD
forum)
|
doskonała /
do 192 kHz /24 bit stereo, ew. różne kombinacje od
44,1, do 96 KHz i głębokości bitowej - 16, 20, 24 bity. /
12 cm płyty DVD audio
Więcej
informacji
|
Doskonała jakość dźwięku. Dla tego
standardu decydujące stają się pozostałe parametry toru
muzycznego - czyli wzmacniacz, kolumny, pomieszczenie odsłuchowe.
Bo sam format zapisu nie jest tu ograniczeniem.
Wadą opisanych standardów jest niewielka
oferta nośników (płyt) dostępnych na rynku. |
|
SACD
Super Audio CD
(Sony)
|
doskonała /
trudno porównywalny z innymi standardami sposób zapisu / 12 cm płyty
SACD
Więcej
informacji
|
Doskonała jakość dźwięku. Dla tego standardu decydujące
stają się pozostałe parametry toru muzycznego - czyli
wzmacniacz, kolumny, pomieszczenie odsłuchowe. Bo sam format
zapisu nie jest tu ograniczeniem.
Wadą jest niewielka oferta nośników (płyt) dostępnych na
rynku. |
| Dolby
TrueHD
|
doskonała
bez kompresji |
Format "przyszłości",
następca DVD-Audio nakierowany na obsługę wielu kanałów.
Stosowany w formatach Blue-Ray i HD-DVD. Cechy:
- kompresja bezstratna
- zapisuje nawet powyżej 8 kanałów audio
- dedykowany do złącza HDMI
- obsługuje przesył dodatkowych danych, dzięki czemu nadaje
się do aktywnego sterowania treściami - w szczególności
synchronizacji z innymi mediami.
- ułatwia na dodatkową programową kontrolę dźwięku - np.
działanie w trybie redukcji głośnych fragmentów (do słuchania
nocą). Specjalnie przystosowany do przemiksowywania
zapisanego sygnału na inne ilości kanałów.
- maksymalna szybkość przesyłu na poziomie 18Mbps.
|
| DTS-HD |
doskonała
z kompresją lub bez kompresji |
DTS-HD High Resolution Audio - rozszerzenie formatu DTS.
- Obsługiwana ilość kanałów - do 7.1
- próbkowanie do 96KHz 24 bit.
- specjalnie przystosowany do przemiksowywania zapisanego
sygnału na inne ilości kanałów.
|
| DTS-HD |
doskonała
bez kompresji |
DTS-HD Master Audio -
superaudiofilskie rozszerzenie formatu DTS.
- obsługuje bezstratne 24-bit, 192 kHz
- DTS-HD MA pozwala na przesył z prędkością do 24.5
Mbit/s (w Blu-ray Disc) i do 18.0 Mbit/s (HD-DVD) z 6 kanałami
próbkowanymi do 192 kHz lub 8 kanałami 96 kHz/24 bit.
- specjalnie przystosowany do przemiksowywania zapisanego
sygnału na inne ilości kanałów.
|
| FLAC |
doskonała
bez kompresji |
- kompresuje do około połowy objętości pliku
- popularny, obsługiwany przez wiele odtwarzaczy
|
|